Ayaq damarlarında tromboz nədir?
Tromboz varikoz damarlarının ağır və son dərəcədə təhlükəli fəsadlarındandır. Dərin damarlarda trombun meydana gəlməsi ayaq damarlarının trombozu adlarınır. Bu vəziyyəti varikoz damarlarının başqa fəsadlarından ayırmaq lazımdır. Tromboflebit səthi damarlarda trombun yaranmasıdır. Dərin damarların trombozu isə varikoz damarlarının vaxtında müalicəsinin olunmamasının nəticəsidir.
DDT-nin görünüşü üçün aşağıdakı şərtlər var:
- Tunika intima pozğunluğu – damar divarının daxili təbəqəsi;
- Qan laxtalanma sistemindəki pozuntu;
- Damar boşluğunda qan axınının sürətinin azaldılması (məsələn, uzunmüddətli pasiyentin məcburi yataq mövqeyinə görə);
Ayaqlarda dərin damar trombozunun klinik əlamətləri:
- Ayaqlarda təsirli nahiyənin şişməsi və həcmin artması;
- Ayaq dərisinin rənginin dəyişməsi;
- Tromboz boyunca ağrı;
- Təsirli nahiyənin dəri hərarətinin dəyişməsi.
Dərin damarlarda tromboz asimptomatik və ya zəif ifadə olunmuş simptomologiya ilə baş verə bilər.
Damar divarında trombun vəziyyəti ilə əlaqəli parietal, oklüzal və flotasiya növlər vardır.
- Parietal tromb damarın divarına yapışan vəziyyətdə olur, bu səbəbdən damar boşluğunun çox hissəsi örtülür, lakin qanın axını davam edir.
- Oklüzal tromb damar boşluğunu tam örtdüyü üçün venoz qan ayaqlardan ürəyə doğru axınının pozulmasına səbəb olur.
- Ayaqlarda venaların ən təhlükəli trombozu flotasiya trombozudur. Bu vəziyyətdə tromb yerləşdiyi damarın divarına bağlanır və onun quyruğu damar boşluğunda üzür. Trombun quyruğu ayrılarsa, bu zaman o, böyük qan dövranına qoşularaq, ağciyər arteriyasına daxil ola bilir. Ağciyər arteriyasının bağlanması həyat üçün potensial təhlükə yaradır. Bu vəziyyət ağciyər arteriyasının tromboemboliyası adlanır. Ağciyər arteriyasının trombu təcili olaraq müalicə tələb edir.
Ayaqların dərin damar trombozunun diaqnozu üçün Rəngli Doppler müayinəsindən istifadə olunur və dəqiq yerini və trombun növünü müəyyən edə bilir. Həmçinin qan axının sürətini və damar divarının vəziyyətini qiymətləndirir. Ayaqların dərin damar trombozunun diaqnozu üçün başqa bir üsuldan da istifadə olunur ki, bu, Fleboqrafiya adlanır. Fleboqrafiya kontrast maddədən istifadə edərək qan damarlarının rentgen üsuludur.
